Landa Kedada Handia Zuhatzu Kuartangon ospatzen da, Kuartango Haranaren buruan, Arabako mendebaldeko isurialdean. Udalerriak 84 kilometro karratu ditu eta 20 herrigune eta 430 pertsona baino ez ditu erroldatuta. Hiri-ingurunetik gertu egon arren, zarataren babesean bizi diren toki horietakoa da.

Kuartango haran itxia da, baina oso ondo konektatuta dago. Trenbideak eta AP-68 Bilbo-Logroño-Zaragoza errepideak zeharkatzen dute, eta Gasteiztik 30 kilometrora baino ez dago. Udalerriko aberastasuna abeltzaintzatik dator. Nekazaritza pisua galtzen ari da, nahiz eta ustiategi agroekologikoak sortu diren eta boilurgintza garatzen ari den. Basoak dena betetzen du: ia ustiatu gabeko 45 kilometro karratuko baso-masa dago. Natura-turismoa nahitaezkoa da. Baias ibaiak iparraldetik hegoaldera zeharkatzen du herria, Badaia, Arkamo eta Gibijo mendilerroek inguraturik.

 

Hemen ez dago kutxazainik, ezta merkataritza egonkorrik ere, baina moldatu egiten dira. Okina egunero pasatzen da. Janari-ontziak eta izoztuen kamioia, astean bi. Medikua, taberna, igerilekuak, gimnasioa eta sagardotegia Zuhatzu Kuartangon daude. Ikastetxea, Izarran. Eta kito. Ez dago zerbitzu gehiagorik, errealitate demografikoa dela eta: Kuartango da lurraldeko haranik deprimituena, Arabako Mendialdearekin batera, bai eta arrisku demografikoan dagoen euskal udalerri nagusietako bat ere.

Hala ere, azken garaietako bilakaerak gorakada itxaropentsua iradokitzen du. Azken urte eta erdian, biztanleria 385 pertsonatik 430era igo da. 2005ean lau haur zeuden. Orain, 30 baino gehiago. Hiriburuaren hurbiltasunak eta etxebizitza publikoen inguruko politikek biztanle berriak finkatzea ekarri dute. Gehienak hiriburuan edo inguruko udalerrietan lan egiten duten familia gazteak dira. Gainera, banda zabalaren etorrerak enpresa berriak instalatzea erraztu du. 2020az geroztik, sormen-industriekin lotutako lau ETE ari dira lanean.

 

Eta, beste ezeren gainetik, zailtasun intrintsekoak eta kanpoko erronkak gorabehera, Kuartango espiritu ekintzailea duen udalerria da. Zuatzu da Araban jarduera gehien dituen herria eta Udala, Euskadiko biztanle bakoitzeko inbertsio handienetakoa duena. Gainera, herritarren parte-hartzea haien egiteko moduetako bat da: horri esker, Kuartango Lab existitzen da gaur egun.

Kuartango Lab Zuhatzu Kuartangoko bainuetxe zaharrean kokatutako ekintzailetza eta berrikuntza zentroa da. Baina, bereziki, arazo bat aukera bihur daiteke espiritu berritzailea eta ausardia dagoenean. XX. mendearen hasierara arte ur sendagarrien zentroa izan zenaren gehiegizko azalera, eta hirurogeiko hamarkadan enpresa edo erakunde bakar bat eraikinean finkatzea ezinezkoa zena. 5.000 metro karratu horiei bizia ematen hasteko, zerbait diferente jarri behar zen martxan.

 

Horrela abiatu zen antzinako bainuetxea osorik berreskuratzeko proiektua. Proposamen horretan, erakundeek eta enpresek parte hartu zuten talentua erakartzeko, enplegua sortzeko, harana suspertzeko eta haren bizi-kalitatea hobetzeko, eta, horretarako, berrikuntzaren eta ekintzailetzaren mapan jarri zuten Araba.

Kuartango Labek 2021ean eman zituen lehen urratsak, enpresa-hazitegiarekin, coworkingarekin, topaketa-aretoekin eta antzerkiarekin. Eta hau hasi besterik ez da egin. Landa Kedada Handiarekin, espazioak bere helburuan urratsak ematen jarraituko du: aukera eta topagune izatea, elkarrekin bizitzeko eta esperientziak partekatzeko espazio bat izatea, pertsonek landa-ingurunearekin, hirien eta herrien artean, duten harremanean sormenez eboluzionatzeko.

 

Kuartango eta Kuartango Lab-i buruzko informazio gehiago nahi baduzu, klikatu hemen: kuartango.eus